Kompensata faktury – sposób na rozliczenie z kontrahentem
Wzajemne transakcje kontrahentów mogą być w różny sposób rozliczane. Jednym z nich jest kompensata i dotyczy zobowiązań oraz należności w formie bezgotówkowej. Obie strony transakcji mogą być wobec siebie jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem. W tym przypadku każda strona może potracić swoje wierzytelności z wierzytelności drugiej. Wzajemna kompensata w relacjach B2B może okazać się skutecznym rozwiązaniem. Czym jest więc kompensata faktury? Czy każdy przedsiębiorca może skorzystać z tej możliwości? Szczegóły poniżej!
Co to jest kompensata faktury?
Kompensata zadłużenia wystąpi wtedy, gdy kontrahent jest jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem drugiego. Wówczas strony mogą skompensować jedno zadłużenie zobowiązaniem drugiego. Kwestie kompensaty reguluje art. 498 Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z nim skompensowanie wzajemnych rachunków jest możliwe, gdy:
- obie strony transakcji występują jednocześnie jako dłużnicy i wierzyciele,
- przedmiotem wierzytelności stanowią pieniądze bądź rzeczy o tej samej jakości (oznaczone co do gatunku),
- obie wierzytelności mają charakter wymagalnych oraz mogą być dochodzone na drodze sądowej bądź przed innym organem państwowym,
- kompensata dokonywana jest do wysokości niższej wierzytelności.
Przedsiębiorstwa mogę zastosować tzw. kompensatę umowną, w której same ustalą warunki rozliczenia kompensaty wspomagając się przepisami Kodeksu Cywilnego. Spisana umowa pozwoli ustrzec się przed nieuczciwymi kontrahentami. Na dokumencie widoczne jest bowiem oświadczenie woli obu stron na rozliczenie transakcji poprzez kompensatę. W spisanym oświadczeniu powinny znaleźć się informacje: o stronach transakcji, wysokości wierzytelności, dokonanej kompensaty oraz zadłużenie pozostałego do spłaty, dokumenty które stanowią podstawę do rozliczenia oraz podpisy stron.
Kompensata zadłużenia bywa również nazywana kompensatą zobowiązań, należności lub potrąceniem.
Jak wygląda kompensata faktury?
W transakcjach przedsiębiorców, które są fakturowane istnieje możliwość kompensaty płatności. W przypadku faktur rozliczonych kompensatą jeden przedsiębiorca reguluje zobowiązaniem drugiego swoje do niższej kwoty wierzytelności. Wartości mogą się pokrywać, wówczas na fakturze powinna być widoczna informacja o jej rozliczeniu w formie kompensaty (dopisek „zapłacono”). Przedsiębiorca nie już potrzeby samodzielnego regulowania płatności. Bywa też tak, że wartość jest różna, wówczas na fakturze powinna znaleźć się informacji o konieczności dopłaty w celu rozliczenia faktury i wysokości brakującej kwoty.
Należy pamiętać, żeby kompensatę nie traktować jako formę płatności. Jest to umowa pomiędzy dwoma stronami, która pozwala rozliczyć faktury.
Poniżej przykład rozliczenia kompensaty faktury.
Co istotne, kompensata faktury nie musi dotyczyć tylko dwóch kontrahentów. Rozliczenie może być wielostronne, wówczas tym bardziej sensowne jest spisanie stosownego oświadczenia, które pozwoli skompensować zobowiązania. Kontrahenci mogą kompensować jedynie własne wierzytelności, nie ma możliwości potrącanie nie swoich środków.
Czy zawsze możliwa jest kompensata?
Niestety istnieją przypadki opisane w Kodeksie Cywilnym, które nie pozwalają na kompensowanie należności. Są nimi chociażby:
- przedawnione lub zajęte wierzytelności (gdy dłużnik jest wierzycielem swojego wierzyciela po dokonaniu zajęcia),
- wierzytelności, które nie podlegają zajęciu (np. zasiłki) oraz dostarczające środki utrzymania (alimenty),
- wierzytelności, które wynikają z czynów niedozwolonych takich jak np. kradzieże, przestępstwa,
- wierzytelności, które nie mogą zostać potrącone na mocy przepisów szczególnych.
Powróć na bloga i zobacz pozostałe nasze wpisy!
Data publikacji: 07.04.2022
