Zadatek a zaliczka
Pojęcia zadatek a zaliczka często są mylone i źle interpretowane. Właściwe posługiwanie się tymi określaniami jest ważne dla przedsiębiorcy, szczególnie gdy chce uniknąć nieporozumień i strat finansowych.
Jakie są cechy wspólne zaliczki i zadatku
Zarówno pojęcie zadatku jak i zaliczki oznacza wpłatę określonej kwoty pieniężnej na poczet danej usługi lub umowy, która będzie wykonana w przyszłości. Taka charakterystyka pozwala często traktować przez przedsiębiorców pojęć tych jako synonimy. Istotne jest zatem dokładne odróżnianie terminów szczególnie gdy przedmiotowa usługa nie zostanie wykonana bądź kontrahent odstąpi od umowy.
Co to jest zadatek?
Zadatek należy interpretować jako tzw. dodatkowe zastrzeżenie umowne, którego celem jest zabezpieczenie obu stron umowy. Możliwe są 4 scenariusze:
- Umowa nie ulega rozwiązaniu, wówczas zadatek traktowany jest jako część zapłaty. Pozostanie jeszcze do zapłaty kwota z umowy, jednak pomniejszona o wysokość wpłacone zadatku.
- W przypadku odstąpienia od umowy przez przedsiębiorcę, który wpłacił zadatek, wówczas przekazana kwota nie jest mu zwracany.
- Jeżeli od umowy odstąpi kontrahent, który otrzymał zadatek, wówczas przedsiębiorca, który zadatkował może zażądać zwrotu kwoty zadatku w podwojonej wysokości.
- Do zawarcia umowy nie dojdzie z winy obu stron, wówczas zadatek podlega zwrotowi.
Przepisy przewidują również możliwość ustalenia przez strony innych sposobów wycofania się z umowy.
Co to jest zaliczka?
Zaliczka to termin, który należy interpretować jako przekazanie sumy pieniężnej na poczet częściowej zapłaty kwoty wynikającej z łączącej strony umowy. Pojęcie to nie zostało uregulowana w powszechnie obowiązujących przepisach, dlatego zaleca się posiłkowanie przepisami Kodeksu Cywilnego, które odnoszą się do umów wzajemnych.
Zaliczka nie ma charakteru zabezpieczającego umowę ani też dyscyplinującego kontrahentów do jej wykonania. W przeciwieństwie do zadatku, zaliczka ma charakter zwrotny niezależnie od tego, kto zawinił i spowodował sytuację, w której doszło do odstąpienia od umowy. Jeżeli umowa dojdzie do skutku wówczas wpłacona kwota zaliczki traktowana jest jako zapłata części sumy pieniężnej wynikającej z umowy. Pozostała kwota również musi być uiszczona.
Zadatek i zaliczka a podatki
W przypadku gdy mówimy o wpłaconej kwocie zaliczki czy zadatku otrzymane przez przedsiębiorcę środki nie stanowią przychodu aż do chwili, w której dany towar zostanie wydany bądź usługa zostanie wykonana. Księgowanie będzie możliwe na podstawie faktury końcowej po zakończeniu umowy. W przypadku podatku VAT sytuacja jest odmienna. Otrzymane częściowo środki pieniężne przed wykonaniem umowy zrodzą obowiązek podatkowy. Przedsiębiorca będzie więc musiał rozliczyć VAT z zaliczki lub zadatku. Po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru wystawiana jest faktura końcowa. Podatnik musi pamiętać jednak aby wskazać na niej numer faktury zaliczkowej, kwotę świadczenia pomniejszyć o wartość zaliczki, natomiast kwotę podatku o kwotę podatku wskazaną na fakturze zaliczkowej.
Jeżeli będzie miało miejsce odstąpienie od umowy i kwoty zaliczki lub zadatku nie zostaną zwrócone wówczas:
- u sprzedawcy w dniu rozwiązania umowy powstanie przychód w kwocie netto z faktury zaliczkowej,
- konieczne będzie wystawianie faktury korygującej zaliczkę do zera.
Zadatek a zaliczka – inne ważne informacje
Zarówno kwota zadatku jak i zaliczki nie powinna przekraczać 20% kwoty ustalonej na umowie. Wysokość wpłaconej kwoty zaliczki czy zadatku nie może wynieść również 100% kwoty wskazanej na umowie. W przypadku odstąpienia od umowy konieczne jest wystawianie faktury korygującej do wcześniej wystawionej faktury zaliczkowej.
Powróć na bloga i zobacz pozostałe nasze wpisy!
Data publikacji: 05.02.2020
