Papiery wartościowe – definicja, rodzaje, zbycie i nabycie
Słysząc sformułowanie papiery wartościowe na myśl przychodzą określenia akcje i obligacje. Chociaż często papiery wartościowe kojarzone są z tymi pojęciami to jednak nie są to jedyne instrumenty finansowe określane tym mianem. Czym są papiery wartościowe? Jakie są ich rodzaje? Więcej w poniższym artykule.
Co to są papiery wartościowe?
Papiery wartościowe to najczęściej zapisane w postaci elektronicznej na rachunku inwestora prawa majątkowe. Choć te instrumenty finansowe nazywane są papierami to jednak nie mają z nim nic wspólnego.
Okazanie papierów wartościowych jest konieczne do realizacji danego prawa majątkowego, czyli jego spieniężenia bądź zbycia. Papiery są więc zbywalne. W praktyce oznacza to, że inwestor, który nie chce korzystać już z danego prawa może je przekazać osobie trzeciej. Papiery wartościowe pozwalają zainwestować posiadany kapitał np. w akcje spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW). Chociaż wolne środki pieniężne przedsiębiorca może zainwestować np. w nieruchomości, dzieła sztuki czy kruszce, to jednak papiery wartościowe cieszą się niesłabnącą popularnością.
Papiery wartościowe pozwalają stwierdzić posiadanie określonego prawa majątkowego np. w danej spółce. Często spotykanym pojęciem jest inkorporacja. W języku biznesowym papier wartościowy inkorporuje prawo majątkowe. Przykładem inkorporowanych praw majątkowych są chociażby udziały czy wierzytelności pieniężne.
Wszystkie papiery (oprócz weksli) muszą być rejestrowane w KDPW (Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych).
Jakie są rodzaje papierów wartościowych w Polsce?
Przedsiębiorca ma do wyboru szerokie spektrum papierów wartościowych. Te instrumenty płatnicze można podzielić według różnych kryteriów. Stosując podział czasu ważności papieru wyróżnia się krótkoterminowe (o okresie realizacji do jednego roku), średnioterminowe (realizacja od roku do pięciu lat) i długoterminowe (okres realizacji przekracza 5 lat) papiery wartościowe. Dokonuje się również rozróżnienia z punktu widzenia funkcji prawnych na papiery, które:
- reprezentują wierzytelności pieniężne (np. czeki, weksle, obligacje, listy zastawne, bony skarbowe, listy hipoteczne czy losy loteryjne),
- uprawniają do zarządzania rzeczami (np. konosamenty),
- dokumentują uprawnienia do udziałów majątkowych (np. akcje).
Papiery wartościowe można podzielić również ze względu na:
- uzyskiwany z nich dochód (stały lub zmienny).
- oznaczenie osoby uprawnionej (papiery imienne, na okaziciela lub na zlecenie)
- cele gospodarcze (rynkowe i nierynkowe),
- funkcje ekonomiczne (rozliczeniowe, dłużne, do inwestowania, bodźcowe, zaspakajające popyt na pieniądz, ograniczające ryzyko czy potwierdzające tytuł własności).
Nabycie i zbycie papierów wartościowych
Przedsiębiorca, który chce nabyć papiery wartościowe może to zrobić na wspomnianej już Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Posiada on bowiem dostęp do informacji giełdowych na równi z innymi inwestorami obecnymi na rynku. Aby nabyć prawa majątkowe w postaci papierów potrzebny jest odpowiedni rachunek maklerski bądź inwestycyjny, który przedsiębiorca zakłada w banku. Aby odpowiednio ulokować środki pieniężne oprócz rachunku wymaga jest specjalistyczna wiedza. Rozeznanie w specyfice rynku, znajomość pojęć branżowych i rynkowych jest bardzo ważna, jeżeli inwestycja ma przynieść inwestorowi zadowolenie i nie zakończyć się fiaskiem. Poza GPW przyszły inwestor może skorzystać również z instytucji inwestycyjnych, które oferują szerokie oferty produktów.
Prawa majątkowe w postaci papierów wartościowych można zbyć również poprzez GPW czy instytucje inwestycyjne. Inwestor powinien liczyć się z tym, że każde zbycie instrumentów finansowych wiąże się nie tylko z uzyskanie dochodu z praw, ale i także koniecznością odprowadzania od nich podatku w wysokości 19% i rozliczenia dochodów w rocznym zeznaniu.
Powróć na bloga i zobacz pozostałe nasze wpisy!
Data publikacji: 12.04.2022
