Ekwiwalent za niewykorzystany urlop

W codziennym życiu spotkać można sytuację, w której pracownik firmy, z którym została rozwiązana umowa o stosunek pracy bądź upłynął termin tej umowy pozostaje z niewykorzystanym urlopem. Co w tej sytuacji? Podpowiadamy artykule jak wyliczyć ekwiwalent za niwykorzystany urlop.

Co z niewykorzystanym urlopem? Kiedy przysługuje ekwiwalent a kiedy nie?

W przypadku rozwiązania bądź ustania stosunku pracy zawartej między pracownikiem a jego położonem osobie, która rozstaje się z firmą przysługuje tzw. ekwiwalent za niewykorzystany urlop jeżeli pracownik nie odebrał wszystkich przysługujących mu wolnych dni od pracy w trakcie jej trwania. Jak wiadomo podczas urlopu wypoczynkowego pracownik za nieprzepracowane dni otrzymuje wynagrodzenie równe temu, jakie uzyskałby będąc fizycznie w miejscu pracy. Dlatego też za niewykorzystane wolne dni urlopowe należy się określone świadczenie pieniężne, czyli tzw. ekwiwalent. Przywileju tego nie można się zrzec.

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop nie może być wypłacony podczas trwania stosunku pracy. Oznacza to, że prawnie nie jest dopuszczalna aby pracownik otrzymał ekwiwalent za urlop niewykorzystany będąc zatrudnionym i świadcząc w ramach tego zatrudnienia pracę na rzecz pracodawcy. Jeżeli np. zaległy urlop nie zostanie wykorzystany w odpowiednim ustawowo terminie, to wówczas on przepada i pracownikowi nie przysługuje za ten czas ekwiwalent. Aby można było więc mówić o ekwiwalencie za niewykorzystany urlop konieczne są do spełnienia następujące warunki:

pracownik był zatrudniony na umowę o pracę i nie wykorzystał urlopu bądź
umowa o pracę kończy się zgodnie z datą w niej wyznaczonej i urlop nie został wykorzystany.

Istnieje jeszcze jedna sytuacja, w której pracownikowi nie przysługuje ekwiwalent za urlop. Jeżeli ulega rozwiązaniu stosunek pracy pomiędzy pracownikiem a pracodawcą i strony ustalą, że niewykorzystany z tego stosunku pracy zostanie wykorzystany na po zawarciu nowej umowy o pracę (dotyczy tego samego pracownika i pracodawcy), bezpośrednio po ustaniu poprzedniej. Wówczas świadczenie pieniężne w formie ekwiwalentu nie wystąpi.

Należy zaznaczyć że ekwiwalent jest wypłacany w ostateczności, jeżeli nie możliwy jest odbiór dni wolnych przez pracownika.

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop – kiedy wypłacany i w jakiej wysokości?

Przyjmuje się że ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypłacany jest w ostatnim dniu zatrudnienia pracownika, któremu takie świadczenie przysługuje. Aby ustalić wysokość ekwiwalentu konieczna jest znajomość jego współczynnika, który jest podstawą potrzebną do obliczeń. Kwestie te reguluje § 19 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 1997 roku w sprawie szczególnych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Współczynnik ekwiwalentu jest liczbą zsumowanych dni w danym roku, pomniejszonych o dni wolne od pracy przypadające w przeciętnym pięciodniowym tygodniu pracy, święta i niedziele i podzielone przez 12 miesięcy.

W roku 2020 współczynnik ekwiwalentu wynosi:

21,08, ponieważ 366 dni – (52 niedziele + 52 soboty + 9 dni świątecznych) : 12 miesięcy i jest to współczynnik dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy,
15,81 – dla pracowników na 3/4 etatu,
10,54 – dla pracowników na 1/2 etatu,
7,03 – dla pracowników na 1/3 etatu,
5,27 – dla pracowników na 1/4 etatu.

Aby obliczyć wysokość ekwiwalentu do wypłacenia należy:

zsumować składniki stałe i zmienne wynagrodzenia miesięcznego i podzielić przez współczynnik ekwiwalentu – w ten sposób otrzymana zostanie wartość ekwiwalentu dla 1 dnia,
otrzymany wynik ekwiwalentu za urlop na 1 dzień należy podzielić przez dobową normę pracy (zwykle jest to 8 godzin) – otrzymana zostanie wartość ekwiwalentu na 1 godzinę,
wynik dla ekwiwalentu za 1 godzinę należy pomnożyć przez ilość godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu.

Przykład

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze 10000 zł brutto (bez premii i dodatków) przy zatrudnieniu na pełen etat. Na dzień rozwiązania umowy liczba niewykorzystanych dni urlopowych wynosi 10, wówczas: