Zakaz konkurencji – czym jest? Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Pracodawcy prowadzący działalność mogą chcieć się zabezpieczyć przed konkurencyjnymi działaniami pracownika, które mogłyby zaszkodzić interesom zatrudniającego narażając go tym samym na szkody. Aby zabezpieczyć informacje, do których ma dostęp pracownik zawierana jest często dodatkowa umowa o zakazie konkurencji. Poniżej wyjaśniamy dwa podstawowe rodzaje umów o zakazie konkurencji, ich uregulowanie prawne, co warto widzieć o umowie oraz czym jest zakaz konkurencji.
Zakaz konkurencji a regulacje prawne
Z zakazem konkurencji spotkać się można podczas zawierania umowy o pracę danego pracodawcy z pracownikiem (w formie dodatkowego dokumentu) bądź w trakcie trwania stosunku pracy. Celem zapisów o zakazie konkurencji jest ochrona pracodawcy od wykorzystania przez pracownika ważnych dla firmy informacji (np. baz danych) dla własnych korzyści (u innego pracodawcy bądź nowo otwieranej działalności gospodarczej).
Uregulowania prawnego zakazu konkurencji należy szukać w przepisach Kodeksu pracy. Zgodnie z nimi zakaz konkurencji może dotyczyć czasu trwania stosunku pracy. Występuje również zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Każdorazowo wymaga jest forma pisemna, inaczej umowa o zakazie konkurencji jest nieważna (nie wywołuje określonych skutków prawnych).
Umowa o zakazie konkurencji – co warto wiedzieć?
Umowa o zakazie konkurencji powinna konkretnie wskazywać rodzaj i zakres działalności, która jest uznawana przez pracodawcę oraz pracownika za konkurencyjną. Sporządzony dokument ma zapewnić ochronę interesów pracodawcy. Stronami umowy jest firma będąca pracodawcą oraz osoba fizyczna, która ma być lub jest pracownikiem tej działalności.
Umowa o zakazie konkurencji może zostać podpisana przed zawarciem umowy o pracy lub w trakcie stosunku pracy. Omawiana umowa (oraz ewentualne zmiany w tej umowie) sporządzana jest na piśmie pod rygorem nieważności.
Zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy
Zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy oznacza, że pracownik na mocy odrębnej umowy nie może prowadzić działalności, która uznawana jest za konkurencyjna wobec pracodawcy bądź świadczyć pracę dla innego podmiotu, który prowadzi tą samą działalność na podstawie umowy o pracę lub innej.
Jeżeli zawierana jest umowa o zakazie konkurencji w trakcie stosunku pracy, wówczas zakaz przestaje obowiązywać w sytuacji ustania zatrudnienia. Możliwe jest także wyznaczenie krótszego terminu.
Umowa o zakazie konkurencji w trakcie stosunku pracy może być zawarta z każdym pracownikiem niezależnie od stanowiska jakie zajmuje.
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
W przypadku zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do nieprowadzenia własnej działalności gospodarczej, która ma charakter konkurencyjny do tej podejmowanej u obecnego pracodawcy. W umowie uzgadniany jest czas owego zakazu oraz wysokość należnego pracownikowi odszkodowania (nie niższe niż 25% wynagrodzenia, które otrzymywał pracownik przed rozwiązaniem umowy przez czas obowiązywania zakazu). Często tego typu umowa podpisywana jest, gdy pracownik i pracodawca mają dostęp do szczególnie ważnych danych, których ujawnienie naruszyłoby ważne interesy pracodawcy i naraziło go na szkodę. Istotny jest fakt, że pracodawca nie może zabronić prowadzenia zatrudnionej osobie po ustaniu stosunku pracy jakiejkolwiek działalności. Należy więc w umowie o zakazie konkurencji szczegółowo określić jakiego charakteru dotyczy, jakich produktów i usług.
Umowa o zakazie po ustaniu stosunku pracy przestaje obowiązywać w terminie określonym tą umową. Przez okres karencji, do którego musi zastosować się pracownik ma on prawo do otrzymywania wynagrodzenia (za każdy miesiąc tej karencji 25% wynagrodzenia określonego w umowie) jednorazowo lub w ratach.
Odpowiedzialność za naruszenie zasad umowy o zakazie konkurencji
Pracownik, który naruszył przepisy uregulowane w umowie o zakazie konkurencji ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach przewidzianych w Kodeksie pracy (w granicach rzeczywistej straty, która została poniesiona przez pracodawcę). Nie brana tutaj jest pod uwagę szkoda w postaci utraconych korzyści. Jeżeli pracownik wyrządził szkodę umyślnie, wówczas odpowiedzialność przybiera charakter nieograniczony.
W przypadku umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy odpowiedzialność obejmuje zarówno pracownika jak i pracodawcę. Jeżeli chodzi o pracodawcę, gdy ten nie wypłacił należnemu pracownikowi odszkodowania i przyczyniło się to jego szkody, wówczas może spodziewać się dochodzenia od pracownika należnej kwoty (pracownik powstrzymywał się od działalności konkurencyjnej, nie otrzymał stosowanego i uregulowanego umową wynagrodzenia na skutek czego nie zwiększył źródła swopich dochodów).
Powróć na bloga i zobacz pozostałe nasze wpisy!
Data publikacji: 28.03.2022
