Podatnik a płatnik – czym się różnią te pojęcia?

Mówiąc o podatkach z pewnością spotkać się można z określeniami podatnik i płatnik podatku. Regulacje prawne normujące daniny w postaci podatków wskazują podmioty zobowiązane do zapłaty kwoty z tytułu danego podatku. Warto rozróżniać pojęcie podatnika od płatnika aby prawidłowo wypełnić swoje obowiązki podatkowe. Podatnik a płatnik – jakie są różnice? Charakerystyka pojęc na gruncie podatku VAT. Więcej w artykule.

Podatnik a płatnik – charakterystyka pojęć

program do faktur

Określenie płatnik i podatnika razem z inkasentem wchodzi w skład biernych podmiotów podatku. Wyróżnia się także czynny podmiot taki jak państwo czy inny związek publicznoprawny czyli np. gmina, który jest uprawniony do nakładania podatków i ich poboru.

Podatnikiem jest osoba fizyczna, prawna bądź jednostka organizacyjna, które nie posiada osobowości prawnej podlegająca obowiązkowi podatkowemu bezpośrednio oraz ponosząca ciężar zapłaty podatku. Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za powstałe zobowiązania podatkowe. 

Płatnik to podmiot, który zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawa podatkowego zobligowany jest do obliczenia oraz pobrania od podatnika podatku i następnie odprowadzenia daniny we wskazanym terminie organowi podatkowemu. Ważne jest aby pamiętać o wypełnieniu obowiązku podatkowego, gdyż opóźnienie może spowodować wydaniem decyzji przez organ podatkowy o odpowiedzialności podatkowej płatnika. 

Podatnikiem i płatnikiem może być ten sam podmiot lub dwa różne. Pierwsza sytuacja ma miejsce gdy osoba prowadzi działalność gospodarczą  i samodzielnie płaci podatki. Wówczas taki podmiot jest zarówno podatnikiem jak i płatnikiem. W przypadku gdy przedsiębiorca zatrudnia pracowników i wypłaca im wynagrodzenie, wówczas jest on płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) natomiast jego pracownicy są podatnikami tego podatku.

Rolą inkasenta jest pobranie podatku i wpłacenie go na rachunek właściwego organu podatkowego. Inkasenta spotkać można głownie w samorządach, gdzie pobierane są podatki i opłaty samorządowe.

Podatnik a płatnik na gruncie podatku VAT

Pojęcia podatnika i płatnika podatku VAT reguluje Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Płatnikiem podatku VAT jest komornik sądowy, który wykonuje egzekucję sądową bądź administracyjną lub inny organ egzekucyjny. Przedsiębiorca, który rozlicza się z podatku VAT jest jego podatnikiem. Często pojęcia podatnika VAT mylone jest z płatnikiem VAT. Przedsiębiorca dolicza cenę do sprzedawanego towaru i pobiera ją w momencie gdy towar zostanie sprzedany. Rozliczając się z podatku VAT przedsiębiorca jest podatnikiem. Funkcję płatnika podatku VAT pełni tylko komornik oraz organy egzekucyjne. Płatnik VAT pojawi się tylko, gdy dochodzi do dostawy towarów w trybie egzekucyjnym, a sprzedaż dokonywana jest w imieniu podatnika podatku VAT.  W przypadku gdyby dostawa była wykonana w warunkach innych niż dla działalności gospodarczej, wówczas dłużnik nie jest uznawany za podatnika a tym samym organ egzekucyjny za płatnika VAT. 

Zadaniem płatnika VAT jest:

  • wyliczenie należnego podatku od odpłatnej dostawy towarów, która została dokonana i które należą do podatnika,
  • pobranie podatku VAT od podatnika VAT,
  • wpłata pobranej daniny na rachunek właściwego US,
  • dokumentacja sprzedaży w ramach egzekucji specjalną fakturą. Dokument przygotowuje się w trzech egzemplarzach: dla nabywcy towaru, dla dłużnika oraz dla własnej dokumentacji płatnika VAT. Wystawiona faktura prócz obligatoryjnych elementów zawiera dodatkowo nazwę oraz adres organu egzekucyjnego bądź i imię i nazwisko komornika sądowego wraz z jego adresem. Podawany jest również adres, imię i nazwisko bądź nazwa dłużnika.

Powróć na bloga i zobacz pozostałe nasze wpisy!

Data publikacji: 11.02.2021

podatnika a płatnik